اثرات تزریق درون تخم‌مرغ گلوكز بر رشد

اثرات تزریق درون تخم‌مرغ گلوكز بر رشد، صفات جوجه‌كشي و ميزان گلوكز خون در جوجه‌های گوشتی 

این مقاله توسط دکتر مهدي سلمان زاده *مدیر کارخانه تولید خوراک آماده دام و طیور کیمیاپرور*، يحيي ابراهيم نژاد ، حبیب اقدم شهریار ، رحيم بهشتي ، ابوالفضل قربانی ، حسن رحيمي اسكويي تهیه و به چاپ رسید.

مهدي سلمان زاده* ¹، يحيي ابراهيم نژاد²، حبیب اقدم شهریار²، رحيم بهشتي² ، ابوالفضل قربانی²، حسن رحيمي اسكويي¹ 

• اعضاي باشگاه پژوهشگران جوان، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
• اعضاي هیئت علمی گروه علوم دامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

چکیده 

این مطالعه با هدف بررسی اثرات تزریق درون تخم‌مرغ گلوكز بر رشد، صفات جوجه‌كشي و ميزان گلوكز خون در جوجه‌های گوشتی انجام گرفت. تعداد 750 عدد تخم‌مرغ نطفه‌دار به پنج گروه آزمایشی شامل 1)گروه شاهد (بدون تزریق)، 2)گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر آب ديونایزد، 3)گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 10 درصد در آب ديونایزد، 4)گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 20 درصد در آب ديونایزد و 5)گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 30 درصد در آب ديونایزد كه هر كدام داراي سه تكرار بودند، تقسیم شدند. بعد از تفریخ جوجه‌ها و تهیه نمونه‌های خون، صفات جوجه‌كشي و ميزان گلوكز خون آن‌ها مورد بررسي قرار گرفت و پس هچ، جوجه‌ها شمارش و توزین شده و به سالن آزمایشی منتقل شدند و تا روز 21 پرورش داده شدند. نتايج نشان دادند، تیمارهای گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 10 درصد در آب ديونایزد ، گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 20 درصد در آب ديونایزد و گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 30 درصد در آب ديونایزد نسبت به گروه های بدون تزریق و گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر آب ديونایزد وزن جوجه هاي يك روزه، ميزان گلوكز خون و افزایش وزن در سن 21 روزگی بيشتري داشتند. (05/0P<). گروه شاهد نسبت به سایر گروه‌های آزمایشی به طور معنی‌داری درصد جوجه‌درآوری بیشتری داشت. از نتایج اين مطالعه چنين استنباط مي شود، تزریق گلوكز 10 درصد، 20 درصد و 30 درصد در آب ديونایزد باعث بهبود وزن اوليه جوجه‌ها مي‌شود (01/0P<).

واژگان كليد: تزريق داخل تخم مرغ، گلوكز، صفات جوجه كشي، رشد، جوجه‌های گوشتی

مقدمه:

كل كربوهيدرات تخم‌مرغ از يك درصد تجاوز نمي‌كند. با وجود مقدار جزيي ذخيره كربوهيدرات، گلوكز مهم‌ترين منبع انرژي مورد نياز براي رشد و نمو جنين است. در جنين در حال نمو، بعد از روز هفتم، كربوهيدرا‌ت‌ها به صورت گليكوژن در كبد يافت مي‌شوند. بررسي كل كربوهيدرا‌ت‌هاي تخم‌مرغ نشان مي‌دهد كه مقدار كربوهيدرا‌ت ‌تخم‌مرغ تا سن 7 روزگي جنين به پايين‌ترين حد خود مي‌رسد (دانهافر، 1933). نگهداري هموستازي گلوكز در طول پيشرفت جنيني وابسته به مقدار گلوكز ذخيره شده به شكل گليكوژن در كبد است و در صورت كمبود گلوكز، جنين گلوكز مورد نياز خود را از طريق فرآيند گلوكونئوژنز تامين مي‌كند. بالاترين مقدار گلوكز توليد شده توسط گلوكونئوژنز از پروتيين و سپس از ماهيچه‌هاي جنين است. بنابراين تزريق گلوكز در داخل تخم مرغ مي تواند راه‌كار مناسبي براي استفاده بهتر و راحت‌تر از منبع انرژي براي جنين باشد. اين راه‌كار هم چنين مي تواند از مصرف زياد اسيدهاي آمينه آلبومين كه دومين منبع تامين انرژي جنين مي باشد، كاسته تا اسيد آمينه هاي موجود به جاي تامين انرژي، صرف رشد و نمو، توليد ماهيچه هاي جنين و افزايش وزن جوجه ها شود. تمام گزارشات مرتبط حاكي از نقش گلوكز در تكامل جنين و افزايش وزن جوجه هاي تفريخ شده از تخم مرغ داشته، به طوري كه بهانجا و همكاران (2004) نشان دادند، با تزريق كربوهيدراتها به داخل تخم در انكوباسيون مي تواند رشد و قدرت زنده ماني جوجه ها را بهبود بخشد. با توجه به اين مسايل، سعي شد در اين آزمايش اثرات تزريق گلوكز در داخل تخم مرغ هاي مادر گوشتي بر رشد، صفات جوجه كشي و ميزان گلوكز موجود درخون جوجه هاي گوشتي بررسي شود.

مواد و روش ها:

در اين آزمايش از 750 عدد تخم مرغ مادر گوشتي بارور، با وزن يكسان از سويه كاب 500 ، در قالب طرح كاملا تصادفي با 5 تيمار، 3 تكرار و در هر تكرار 50 تخم مرغ استفاده شد. تخم مرغ ها به پنج گروه آزمایشی شامل 1)گروه شاهد (بدون تزریق)، 2)گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر آب ديونایزد، 3)گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 10 درصد در آب ديونایزد، 4)گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 20 درصد در آب ديونایزد و 5)گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 30 درصد در آب ديونایزد  تقسیم شدند. گلوكز از شرکت مرك آلمان بود و در آب ديونایزد (آب دوبار تقطير شده) حل و غلظت های مذکور تهیه شدند. در روز هفتم جوجه کشی تخم مرغ ها با دقت از دستگاه خارج و در شرايط دمايي داخل ستر، بعد از نور‌بینی تخم مرغ ها و اطمینان از بقای جنین و علامت گذاری محل مورد نظر در روی پوسته، کلیه تزریق ها با سرنگ اتوماتيك دارای سر سوزن انسولين به داخل آلبومین تخم مرغ انجام گرفت. سپس محل تزریق با چسب پلاستیکی مخصوص مسدود شد. بعد از اعمال تيمارها در پايان جوجه كشي، صفات جوجه كشي (درصد جوجه درآوري و وزن جوجه هاي يك روزه) و ميزان گلوكز خون جوجه ها مورد بررسي قرار گرفت. سپس جوجه‌ها برای بررسی رشد تا سن 21 روزگی به سالن پرورش انتقال یافتند. جیره مورد استفاده بر پایه ذرت و کنجاله سویا بود و جوجه‌ها دست‌رسی آزاد به غذا و آب داشتند. نمونه های خون در کنار یخ خشک به آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر انتقال یافتند. داده هاي جمع آوري شده در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از نرم افزار آماريSAS  (نسخه1/9) آنالیز و مقایسه میانگین توسط آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام گرفت.

نتایج و بحث :

نتایج مربوط به اثرات تزریق درون تخم‌مرغ گلوكز روي شاخص های رشد، صفات جوجه‌كشي و ميزان گلوكز خون  مطالعه شده در جدول(1) ارايه شده است.

نتايج نشان دادند، تزريق گلوكز به درون تخم مرغ روي صفات جوجه كشي، رشد و برخي فراسنجه هاي خوني اثر معني‌داري داشت. تیمارهای گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 10 درصد در آب ديونایزد، گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 20 درصد در آب ديونایزد و گروه حاوي 5/0 ميلي ليتر محلول گلوكز 30 درصد در آب ديونایزد به طور معنی‌دار نسبت به گروه شاهد و گروه حاوي 5/0 ميلي‌ليتر آب ديونایزد وزن جوجه‌هاي يك روزه، ميزان گلوكز خون و افزایش وزن در سن 21 روزگی بيشتري داشتند (05/0P<). اما گلوکز 10 درصد نسبت به گروه شاهد و آب دیونایزد در افزایش وزن بدن در 21 روزگی تفاوت معنی‌داری نشان نداد. اين نتيجه با گزارشات كريستنسن و همكاران (2000) مبني بر، افزایش وزن بدن جوجه بوقلمون‌هاي تفريخ شده از تخم، افزایش وزن‌ جوجه‌ها بعد از جوجه‌درآوري و افزایش غلظت گلوكز خون آن‌ها به واسطه تزریق گلوکز در داخل تخم بوقلمون‌ها مطابقت دارد. فركت و یوني (2002) نشان دادند، تزريق كربوهيدرات به داخل تخم بوقلمون‌ها باعث افزايش وزن جوجه‌هاي تفريخ شده از تخم و هم‌چنين باعث توسعه دستگاههاي داخلي جنين شده است. درصد جوجه‌درآوري در تمام گروه‌های تزریقی در مقایسه با گروه شاهد (بدون تزریق) به طور معنی‌داری کاهش یافت (01/0P<). اين نتيجه با نتايج بهانجا و همكاران (2004) مطابقت دارد.

جدول1– مقايسه ميانگين اثرات تزریق درون تخم‌مرغ گلوكز  بر رشد، صفات جوجه‌كشي و ميزان گلوكز خون در جوجه‌های گوشتی

افزایش وزن بدن در سن 21 روزگی (گرم)	جوجه در آوري (درصد)	ميزان گلوكز خون (ميلي گرم در دسي ليتر)	وزن اوليه جوجه ها (گرم)	ميزان و غلظت تزريق میلی‌لیتر
00/545b	85a	33/220 c	06/41b	شاهد
00/541b	72bc	66/214c	12/41b	آب ديوتريل
66/547b	75b	33/229ab	29/42a	گلوكز 10 درصد
66/568a	70cd	66/238a	38/42a	گلوکز 20 درصد
33/574a	68d	00/232ab	22/42a	گلوکز 30 درصد
0006/0	0001/0	0201/0	0001/0	P ارزش
23/4	10/1	34/4	05/0	انحراف استاندارد ميانگين

–  در هر ستون، اعدادي كه داراي حروف مشابه نيستند، اختلاف معني دار دارند (05/0P<).

از نتايج اين مطالعه چنين استنباط مي‌شود، تزريق محلول 20 درصد گلوكز در روز هفتم جنيني به داخل تخم مرغ باعث بهبود وزن اوليه جوجه‌ها، سطح گلوكز خون و افزایش وزن جوجه‌های گوشتی تا سن 21 روزگی مي‌شود.

منابع:

1) Bhanja, S. K., A. B. Mandal, and T.K. Goswami. 2004. Effect of In ovo injection of amino acids on growth, immune response, development of digestive organs and carcass yield of broiler Indian. Journal of Poult. Sci. 39: 212-218.

2) Christensen, V. L., J. L. Grimes, W. E. Donaldson, and S. lerner. 2000. Correlation of body weight with hatching blood glucose, Concentration and its relation ship to embryonic survived. Poult. Sci. 79: 1817-1822.

3) Donhoffer, C. 1933. The carbohydrate metabolism of chick embryo. Biochem. J. 27: 806-817.

4) Ferket, P. R., and Z. Uni. 2002. Early enteric development of turkeys Proceedings of the 25^th technical turkey conference held at Shrigley Hall Hotel on 24-26 April, 59-64.

5) Hoiby, M.,  A. Aulie, and P. D. Bjonees. 1987. Anaerobic metabolism in fowl embryos during normal incubation, Comparative Biochemistry Physiology, 86: 91-94.

The effects of in ovo injection of glucose on growth, characters of hatching and amount of bloodś glucose in chicks

Mehdi Salman Zadeh ¹*, Yahya Ebrahim Nezhad ², Habib Aghdam Shahryar ², Rahim Beheshti ², Abolfazl Gorbani ² , Hassan Rahimi ¹,

¹Young Researchers Club, Islamic Azad University, Shabestar branch, Iran

² Departments of Animal Science, Islamic Azad University, Shabestar branch, Iran

salmanzadeh_mehdi@yahoo.com  *

Abstract

The aim of this study was to investigation of effects of in ovo injection of glucose on growth, characters of hatching and amount of blood’s glucose in broiler chickens. 750 fertile eggs were divided to 5 groups; 1)control (without injection), 2)group including 0.5 ml deionized water, 3)group including 0.5 ml glucose, 10% in deionized water, 4)group including 0.5 ml glucose, 20% in deionized water and 5) group including 0.5 ml glucose, 30% in deionized water each of them had three replicate. After hatching and perparation blood sampling, characters of hatching and amount of blood’s glucose was investigated. Upon hatch, chicks were weighed and transferred to experimental house and reared for 21 days. The results show that group including 0.5 ml glucose, 10% in deionized water, group including 0.5 ml glucose, 20% in deionized water and group including 0.5 ml glucose, 30% in deionized water in compared with groups control and group including 0.5 ml deionized water had significantly higher the weight of newly-hatched chickens, amount of blood’s glucose and weight increasing on the age of 21 days (p<0.05). control group had significantly higher percent hachability in compared with others groups. We understand from this study, the injection of glucose 10%, 20% and 30% in the deionized water caused to significantly improve the primary chicks weight (P<0.01).

Key words: In ovo injection, glucose, characters of hatching, growth, broiler chickens